Vijf verhaallijnen belichten elk een bijzonder aspect van het project

Het ontwerp van de nieuwe Noord-Zuidverbinding is ontstaan vanuit het stapsgewijs doorlopen van een proces met een open dialoog. Via heel wat interactie en participatie zijn de oorspronkelijke projectdoelstellingen en randvoorwaarden uit de startbeslissing geland in een uitvoerbaar project. Dit ambitieus en maatschappelijk gedragen project laat al deze verschillende aspecten samenkomen in een samenhangend en geïntegreerd ruimtelijk ontwerp. Een ontwerp met een eigen verhaal dat teruggrijpt naar onze gezamenlijke ambities. We vatten dit verhaal samen in vijf narratieven.

Narratief 1

Een performante Noord-Zuid

De Noord-Zuidverbinding is een cruciaal project voor Limburg dat het potentieel heeft om als een hefboom te dienen voor regionale ontwikkeling. Met een heldere visie op de continuïteit en eenvoud in het wegbeeld en ontwerp, garandeert het project een vlotte doorstroming van het verkeer en verhoogt het de verkeersveiligheid.

De tunnels onder de kernen van Houthalen en Helchteren vormen een belangrijk onderdeel van het project. De tunnelontwerpen en de bijbehorende dienstgebouwen zijn geoptimaliseerd in functie van doorstroming en veiligheid. Bestaande verkeersconflicten worden structureel opgelost, waardoor in Limburg een performante verbinding tussen noord en zuid ontstaat.

Het project streeft naar een naadloze integratie in het bestaande landschap, met aandacht voor een geavanceerd waterbeheer. Met een slim gebruik van de beschikbare ruimte, wordt ook bewust ruimte gecreëerd en teruggegeven, in plaats van ze alleen maar in te nemen.

Met verschillende investeringen in hoogwaardig openbaar vervoer en actieve weggebruikers zoals fietsers en voetgangers ligt de focus ook op duurzame mobiliteit. De infrastructuur hiervoor wordt zoveel mogelijk gebundeld en kwaliteitsvol ontworpen met aandacht voor de context. Het project belichaamt een geïntegreerde benadering, waarbij het ontwerp niet alleen ruimte biedt voor mobiliteit, maar even goed voor natuur en omgeving.

Narratief 2

Dorpen voor de toekomst

De Noord-Zuidverbinding werkt de huidige barrière van de Grote Baan in de dorpskernen van Houthalen en Helchteren weg. Doordat het bovenlokale verkeer in de tunnels verdwijnt, is er veel minder verkeer bovengronds. Zo kunnen de historische oost-westverbindingen in de kernen hersteld worden en verdwijnt de huidige barrière van de Grote Baan. Het project erkent de Lokale Lus als een belangrijke schakel die de dorpsstructuren met omliggende wijken verbindt.

De bouw van de tunnels zorgt voor impact op de bebouwing, voornamelijk aan de oostzijde van de Grote Baan. Door de grote impact op de kernen is een visie over de transformatie en opwaardering van de kernen noodzakelijk. De vrijgekomen ruimte wordt ingezet om het bestaand woonweefsel kwalitatief af te werken en ruimte te geven aan nieuwe toekomstgerichte woonvormen.

De toekomstige dorpskernen binnen de Noord-Zuidverbinding worden aangenamer, groener en krijgen nieuwe, kwalitatieve en publieke verblijfsruimtes die (her)ontwikkelingskansen stimuleren. Op het tunneldak ontstaat immers ruimte voor een nieuw publiek domein.

Zo transformeren de haltes voor openbaar vervoer, en de daaraan gekoppelde mobiliteitssystemen, tot het kloppend hart van de gemeenschap en krijgen de dienstgebouwen voor de tunnels ook publieke functies. Het innovatieve gebruik van het tunneldak opent dus nieuwe mogelijkheden voor lokale ontwikkeling, waardoor een levensvatbare toekomst voor de dorpsgemeenschappen gewaarborgd wordt.

Narratief 3

Dwarsende landschappen

De Noord-Zuidverbinding respecteert en versterkt de verschillende dwarsende waardevolle landschappen die hier voorkomen. De focus ligt op het creëren van samenhang tussen de unieke eenheden natuur in het studiegebied. Binnen het project wordt niet enkel gezocht naar manieren om de impact op die gebieden te beperken, maar wordt ook getracht om op een positieve manier bij te dragen.

We bouwen een grootschalig ecoduct en tal van ecopassages om de natuurverbindingen te versterken. Ook de natuurontwikkeling van strategische zones binnen het projectgebied zoals Brelaarheide en de voormalige kmo-zone in Helchteren-Noord en Hoevereinde vormen een onderdeel van de landschappelijke integratie en visie.

Het landschapsontwerp behoudt de bestaande identiteit en versterkt ze. De biodiversiteit en natuurlijke habitatten blijven hierdoor behouden en worden zelfs verrijkt. Langsheen de Noord-Zuidverbinding wordt gezocht naar samenhang tussen context en infrastructuur, waarbij het natuurlijke landschap wordt ondersteund en de verbinding tussen mens en natuur wordt bevorderd.

Bovendien krijgt duurzaam waterbeheer een prominente plek binnen het project. De realisatie van het project ondersteunt het complexe hydrologisch functioneren binnen het gebied en benut maximaal kansen om water te laten infiltreren en te bufferen.

Narratief 4

Ontwerpkwaliteit en identiteit

De ontwerpkwaliteit en identiteit van de Noord-Zuidverbinding zijn onlosmakelijk verbonden met de kenmerkende lokale en regionale context en inbedding. Het project bouwt voor de samenhang van het wegbeeld een visie uit. Heldere en consistente systemen en principes bij de uitwerking van het infrastructuurontwerp dragen hiertoe bij.

Zo zorgt het project voor een duidelijke scheiding tussen het doorgaande en lokale verkeer, tussen snelle en trage verkeerssystemen en creëert toegangswegen die de unieke identiteit van elk gebied benadrukken. Het verbindende landschap vormt ook een netwerk van duurzaam waterbeheer en voorzieningen voor fietsers en voetgangers.

Deze benadering zorgt voor kwaliteitsvolle, belevingsrijke plaatsen waar de leesbaarheid en beleefbaarheid van het landschap centraal staan. Ook technische en architecturale aspecten van het project zullen mee het ambitieniveau en de kwaliteit ervan bepalen.

Er zullen verschillende constructies gebouwd worden. Samenhang in beeld en identiteit van deze constructies vraagt een heldere visie over de architectuur van bruggen, tunnels, dienstgebouwen en haltes voor openbaar vervoer.

Narratief 5

Samen geraken we verder

Het ontwerp van de Noord-Zuidverbinding is een weerspiegeling van een intensieve samenwerking met tal van stakeholders. Het project dat nu voorligt is het resultaat van een doorgedreven proces van voortdurende dialoog en ontwerpend onderzoek.

Het omvat de grootste gemene deler van verschillende ambities vanuit thema’s zoals mobiliteit, kernversterking en landschap. Het resultaat is breed gedragen, omdat het stap voor stap vanuit dit proces gegroeid is. Het is een voorbeeld van een intensief proces dat niet alleen resultaten oplevert, maar ook een basis vormt voor een breed scala aan toekomstige initiatieven, van masterplannen tot gebiedsprogramma’s.

Het project dient als een katalysator voor innovatie en ontwikkeling, en benadrukt het belang van participatie en continue dialoog met alle betrokken partijen. De ambitie om maatschappelijke meerwaarde te creëren in de gehele regio moet andere partijen overtuigen en aanzetten om ook initiatief te nemen als partners.

Het verbreden van de opgave van een louter infrastructuurproject tot een breed en geïntegreerd project impliceert een andere blik op de realisatie. Het project dat voorligt is zo meer dan een plan, maar ook een gezamenlijke beweging van verschillende partners met een gedeeld engagement om samen verder te geraken.